Zenit na tropie klasyków – o Janie Lewickim – pionierze komiksu – Wywiad ze Stowarzyszeniem Twórczym Zenit

Kim jest Jan Nepomucen Lewicki i czy jest ważną postacią dla polskiej kultury? Czemu zdecydowałeś się przybliżyć jego postać?

Odpowiem w następujący sposób: jeśli uznajemy komiks za istotną i pełnoprawną część polskiej kultury, to Lewicki jest postacią niezwykle ważną. Spośród znanych nam twórców, jako pierwszy pozwolił, aby narracyjne historie obrazkowe przemówiły tekstem w języku polskim. Mówimy tu o adaptacji „Pamiętników” Jana Chryzostoma Paska, nad którą pracował od przełomu 1840/41 roku do jej publikacji w Paryżu w 1850. W tym sensie, jeśli Mikołaja Reja nazywamy ojcem literackiego języka polskiego, to Jana Lewickiego możemy nazwać ojcem komiksu w języku polskim.

W opisie na stronie Projektor – kielecki magazyn kulturalny można przeczytać, że Lewicki był inicjatorem pierwszego ruchu fanowskiego w okresie zaborów. Czy możesz nam przybliżyć o czym przeczytamy w książce?

-W 1830 r. – za sprawą serii kart rysunkowych („Miotełek”) o charakterze obyczajowo-satyrycznym – udało mu się wzbudzić zainteresowanie, pasję kolekcjonerską, a nawet spotkania i dyskusje wokół tematyki, którą prezentowały. Uczestnikami tych spotkań i swoistej pasji byli mieszkańcy Warszawy, zajmujący niską pozycję w hierarchii społecznej, którzy wcześniej nie przejawiali wielkiego zaintersowania kulturą – służący, woźnice, uliczni handlarze, robotnicy najemni. Możemy stwierdzić, że dzięki wspólnej pasji zogniskowanej wokół „przedmiotów kultury” tworzyli coś na kształt fanklubu.

Co znajdziemy w publikacji?

-Omówienie okoliczności powstania tych dwóch dzieł Lewickiego, jego działalność w „Tygodniku Illustrowanym”, historię pobytu na dworze portugalskim, różnorodną działalnośc artystyczną, w tym prowadzenie pierwszego w Polsce studia fotografii portretowej i jeszcze kilka innych historii z jego życia.

Czy ciężko było zebrać informacje na temat Lewickiego?

W porównaniu chociażby z Franciszkiem Kostrzewskim, znacznie trudniej. Wynikało to ze znacznie mniejszej ilości źródeł oraz – w niektórych miejscach – sprzecznych informacji, które podawano, a które należało zweryfikować.

Jakie kolejne monografie planujecie?

W tej chwili w planach wydawniczych na 2024 r. mamy dwie kolejne monografie, ale nie chciałbym, na razie, zdradzać ich bohaterów.

Czy planujecie dodruk publikacji już wyczerpanych?

Z dodrukami publikacji, które już nie są dostępne zawsze staramy się postępować dość ostrożnie. Po prostu, jako małe wydawnictwo nie możemy sobie pozwolić na swoiste „przeszarżowanie” z nakładem i dodruki przygotowujemy tylko wtedy, gdy wzrasta ilość zapytań o daną publikację.

Gdzie można zamówić książkę?

W tej chwili trwa jej przedsprzedaż poprzez naszą stronę internetową www.projektorkielce.pl.

Jakie nazwiska możesz jeszcze wymienić spośród zapomnianych pionierów polskiego komiksu?

O nich będzie się więcej można dowiedzieć z książki, która ukaże się w grudniu „Narracje graficzne, formy komiksowe w Europie i Polsce do roku 1918”.

Dzięki za przybliżenie kolejnej ciekawej karty dziejów polskiego komiksu. Zachęcamy wszystkich do zerknięcia na stronę i zamówienia książek Stowarzyszenia. Naprawdę warto!