Czy da się bez napinki i na luzie rozmawiać o literaturze? Nasi goście – raper Jarosław BISZ Jaruszewski oraz poeta Krzysztof Kleszcz – udowodnili, że jak najbardziej tak! Przy okazji można było dowiedzieć się, m.in. co obecnie czyta młodzież i dlaczego. Ich zdaniem kanon lektur powinien zostać zmieniony, a co najmniej dopasowany do potrzeb współczesności. Szkoda, że mało kogo obchodzi zdanie uczniów (i nauczycieli) w tej kwestii… Spis lektur stworzony w wyniku konsultacji byłby z pewnością łatwiejszy do przyswojenia przez młodzież. I raczej nie byłoby sytuacji jak w memach, że sensem polskiej literatury jest cierpienie – cierpi bohater, autor i czytelnik :}
Nie jest również tajemnicą, że młodzież nie czyta z braku czasu – natłok lekcji, klasówek, zajęć dodatkowych i życie w mediach społecznościowych sprawiają, że czytanie dla przyjemności staje się ekskluzywną rozrywką dostępną dla stosunkowo nielicznej grupy odbiorców. Jednak nie oznacza to wcale, że młodzież niczego nie czyta! Czyta – i to sporo! Głównie fantasy, np. pozycje G. R. R. Martina i J. R. R. Tolkiena.
A czy poezja ma jeszcze rację bytu w świecie pędzącym jak TGV? Paradoksalnie tak, jeśli pozostanie niszowa i jednocześnie będzie nadal gatunkiem pozwalającym wyrazić siebie, podobnie jak… rap. Zarówno poezja, jak i rap operują na słowach, żywym języku – teoretycznie raper ma łatwiej, ponieważ dysponuje podkładem muzycznym, ale wszystko zależy od kontekstu. Czytanie relaksuje, pozwala zapomnieć o bieżączce, a jednocześnie sprzyja rozwijaniu innych zainteresowań. Kto wie, może ktoś z uczestników, pisząc w domowym zaciszu, napisze coś ciekawego dla innych?
Podczas debaty rozmawialiśmy także o utworach Bisza, m.in. o „Suprematyzmie” i „Bez końca”, a także o twórczości Krzysztofa Kleszcza, m.in. o wierszu „W łopuchy” czy rapowym kawałku „Bede grał w gre”, przewrotnie zachęcającym do czytania, napisanym specjalnie na potrzeby spotkania.
Na zakończenie uczestnicy otrzymali „pracę domową” – szablon mapy myśli – do wypełnienia: napisania lub narysowania skojarzeń związanych z literaturą. Autografy, wspólne zdjęcia i rozmowy z raperem-poetą i poetą-raperem, wszystko to czekało na chętnych już po zamknięciu części oficjalnej debaty.
Dziękujemy Biszowi i Krzysztofowi Kleszczowi, młodzieży, nauczycielom, bibliotekarzom, pracownikom instytucji kultury, mediom za przybycie i zapraszamy do udziału w kolejnych wydarzeniach organizowanych przez KMF „Sagitta” i PBP Sieradz!
Debata o literaturze „O rymach bez napinki” odbyła się 20 października 2022 r. i była elementem projektu „Bierz się za słowa”, realizowanego w ramach programu „Partnerstwo dla książki”. Program dofinansowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Funduszu Promocji Kultury.
Jarosław BISZ Jaruszewski (ur. 1984) – raper, kulturoznawca, autor tekstów oraz słuchowisk. Od początku swojej twórczości doceniany za dobór tematów, zabawy słowem oraz łączenie różnych muzycznych gatunków.
Zdobywca złotej płyty za album „Wilk chodnikowy”, nominowany do Fryderyka za płytę „Wilczy humor”. Występował m.in. na galach „Paszportów Polityki” i „Nagrody Literackiej Gdynia”. Współpracował z Narodowym Centrum Kultury przy kampanii „Ojczysty – dodaj do ulubionych”, a także m.in. z Krakowskim Salonem Poezji, Wrocławskim Domem Literatury oraz Big Book Festiwal interpretując utwory Tadeusza Różewicza, Urszuli Kozioł czy Josepha Conrada.
Krzysztof Kleszcz (ur. 1974) – poeta i autor „Wierszy z bitem”, których można posłuchać na YouTubie. Nagrodzony w konkursie „Poemat Czterech Kultur” (2017), wyróżniony w konkursie „Złoty Środek Poezji” na debiut poetycki (2009). Prowadzi bloga Biała Fabryka z recenzjami. Autor książek poetyckich: „Ę” (2008), „Przecieki z góry”(2012) i „Pański płaszcz” (2016), wydanych przez Wydawnictwo Kwadratura w Łodzi. Mieszka pod Tomaszowem Mazowieckim.
Grając w grę posłuchajcie utworu „Bez końca” i „wiersza z bitem”:
