Fantastyka w szerszym kontekście kojarzy się głównie z fantasy (ostatnio z Sapkowskim) i science fiction (głównie Lem). Niektórzy dodaliby jeszcze powieści gotyckie czy szeroko pojętą grozę oraz bajki, baśnie, mity i legendy. Polska fantastyka ma równie bogatą historię jak światowa. Tomek „Kruszon” Stępiński z Klubu Miłośników Fantastyki „Sagitta” przeprowadził prelekcję online, podczas której udowodnił, że nie musimy się niczego wstydzić, a nawet wręcz przeciwnie, w wielu przypadkach nasi pisarze byli wizjonerami w skali ogólnoludzkiej!
Tomek przedstawił początki fantastyki sięgając do zamierzchłych czasów Eposu o Gilgameszu. Następnie omówił mitologię grecką i średniowieczne eposy docierając przez każdą epokę do czasów nam współczesnych. Poświęcił również chwilę na zaprezentowanie wpływu mitów, legend i baśni na rozwój nowoczesnej fantastyki. Polskie prapoczątki fantastyki to nie tylko twórczość Michała Dymitra Krajewskiego (Wojciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisujący) czy Anny Olimpii Mostowskiej oraz Jana Potockiego, ale także mniej znane utwory i szkice narodowych wieszczów („Historia przyszłości” Adama Mickiewicza) czy steampunkowe pomysły Bolesława Prusa.
Podczas prelekcji przypomniano sylwetki Jerzego Żuławskiego, Władysława Umińskiego, Antoniego Langego, Stefana Grabińskiego i Mieczysława Smolarskiego. W kontekście Smolarskiego Tomek omówił słynną sprawę z „Nowym wspaniałym światem” Aldousa Huxleya (chodziło o plagiat). Genialne wynalazki, podróże do zapomnianych krain i wizje przyszłości – to wszystko było materiałem do tworzenia powieści i opowiadań, podobnie jak w dwudziestoleciu międzywojennym popularne były historie alternatywne i political fiction.
Roman Gajda, Andrzej Ziemięcki oraz Stanisław Lem śmiało prognozowali przyszłość! Lem miał szczęście i jego twórczość nadal jest czytana. Gajda i Ziemięcki niesłusznie zostali zapomniani! Docierając do czasów, które pamiętają nasi czytelnicy i członkowie Klubu Miłośników Fantastyki „Sagitta”, „Kruszon” przedstawił nam także czasopisma fantastyczne, ziny, nagrody, konwenty i najważniejsze wydawnictwa promujące fantastykę oraz zachęcił nas do oglądania filmów. Warto wspomnieć tutaj erę „Fantastyki” i „Młodego Technika” – większość nazwisk, które zaistniały na polu literatury fantastycznej debiutowała właśnie w tych dwóch czasopismach.
Polska fantastyka była, jest i będzie niezwykle bogata w arcyciekawych twórców. Warto się z nią zapoznać zaglądając do biblioteki lub na spotkania Klubu Miłośników Fantastyki „Sagitta”.
Zapraszamy na kolejne odsłony „Z Sagittą przez wieki” – każda prelekcja jest poświęcona innemu zagadnieniu. Rozmawiamy o mało znanych cywilizacjach i faktach, które są słabo zakorzenione w świadomości społecznej. Warto do nas zajrzeć, posłuchać i obejrzeć!
Nasz blog: http://kmfsagitta.pl/
Nasz kanał na Discordzie: https://discord.gg/CRBBdDHdTA
Nasz kanał youtube’owy: https://www.youtube.com/channel/UCUH6gH7snAZ1sn3EeYe-rqg
Tomasz „Kruszon” Stępiński – rocznik 1986, współtwórca Klubu Miłośników Fantastyki „Sagitta”, działającego przy Powiatowej Bibliotece Publicznej w Sieradzu. Animator życia kulturalnego, dziennikarz popkulturowy, miłośnik fantastyki, filmów i komiksu. Prowadzi blog steamalmanac.pl i stronę dziejograf.pl.
Prelekcja została przeprowadzona online 12 marca 2022 r. za pomocą Discorda.