Świąteczny dzień pierwszomajowy uczciliśmy czynem i… spotkaniem online ze Sławkiem pracującym w księgarni Jedynka w Poznaniu. Dla przypomnienia:
Sławomir „Bombadil” Miklas – księgarz, pracujący w najstarszej księgarni w Poznaniu – Jedynka, należącej do Książnicy Polskiej. Fan Tolkiena (członek Drużyny Pyrlandii), Gwiezdnych Wojen, metalu i dobrego starego rocka. Od lat pasjonat mitologii skandynawskiej (prowadzący też stronkę na Facebooku: Sagi Dalekiej Północy). Interesuje się też historią, a z książek oprócz fantastyki lubi również dobre reportaże, biografie, czy książki o kosmosie.
Spotkanie prowadzone było w konwencji pytanie-odpowiedź a Sławek miał możliwość dopowiadania wielu ciekawych rzeczy o swojej pracy. Bombadil pracuje jako księgarz od ośmiu lat; od trzech – w księgarni Jedynka. Jak sam stwierdził został księgarzem dość przypadkowo – ale widocznie tak musiało być ;] Księgarnia Jedynka jest specyficzną placówką, o profilu historycznym i znajduje się w ścisłym centrum Poznania.
Oprócz książek historycznych, biografii, reportaży popularnością cieszą się książki historyzujące, czyli szeroko pojęte powieści historyczne. Sławek opowiedział nam o bywalcach, stałych klientach, w tym o bardzo wiekowym, eleganckim i oczytanym panu, a także podzielił się z nami informacją, co jest ostatnio hitem sprzedażowym (m.in. czterotomowa historia Poznania, Rowerem przez II RP, najnowszy Stasiuk, Windsorowie, różne reportaże, książka znanego austriackiego malarza akwarelisty – edycja krytyczna z aparatem naukowym i… Kicia Kocia, której fenomen nadal pozostaje zagadką). Bywają dziwne lub zabawne zestawienia zamówień klientów, np. erotyki, monografie historyczne i wspomniana już Kicia Kocia. Dyskutowaliśmy również o popularności tytułów – wiele zależy od nagród literackich oraz śmierci twórców (wtedy ich twórczość odżywa). Nie mogliśmy nie zahaczyć o kwestię cenzury – ten temat przewija się zarówno w księgarniach, jak i bibliotekach – wiele osób ma zapędy cenzorskie i chce decydować, co komu wolno czytać…
Interesującym było przedstawienie zwykłego dnia księgarza (bardzo podobnego do codziennego dnia pracy bibliotekarzy). Przy okazji obalamy popularny stereotyp, mit pracy bibliotekarzy i ksiegarzy, jakoby siedzieli i czytali książki. Zazwyczaj nie ma na to po prostu czasu; co najwyżej przegląda się książki lub sprawdza przy katalogowaniu (w bibliotece). Typowy dzień księgarza to uzupełnianie półek i dbanie o witrynę-wystawę, rozruch systemu komputerowego, obsługa klienta („nie pamiętam tytułu, ale okładka była czerwona”) i… dostawy, których czasem dziennie trafi się i kilkanaście… Oprócz tego – porządkowanie książek i układanie ich alfabetycznie.
W pracy zdarzają się również sytuacje z pogranicza groteski i paranormaliów…
Nasz gość był dość sceptyczny co do oficjalnych danych dotyczących czytelnictwa w naszym kraju i uważa, że wbrew temu co się twierdzi, nie jest tak z czytaniem źle, a nawet wprost przeciwnie – podczas pandemii wiele osób wróciło do klasyki, papierowego nośnika wiedzy i rozrywki. Poruszyliśmy kwestię tzw. ceny jednolitej – temat wraca jak bumerang. Wiele osób (słusznie) widzi w tym zagrożenie dla zwiększania dostępności książek w społeczeństwie, ale w tej kwestii jest również drugie dno, o wiele bardziej pozytywne. Paradoksalnie, jeśli operację przeprowadzono by sensownie mogłoby to uratować mniejsze księgarnie przed upadkiem.
Pochyliliśmy się i nad zapachem książki. Niektóre przyciągają; inne – niekoniecznie. Sporo zależy od papieru i kleju.
Nie mogło się obyć bez pytań od uczestników. Pytano m.in. o wydawców, z którymi Jedynka nie współpracuje (nie ma takich), komiksy, jakie można kupić w księgarni (znane klasyczne serie polskie i zagraniczne, w tym Thorgal, z uniwersum Marvela czy DC), o próby kradzieży – tutaj Sławek opowiedział kilka anegdotek, o stosunki na linii biblioteki<->księgarnie – Sławek nie uważa tych profesji za konkurujące ze sobą, a wręcz przeciwnie – za uzupełniające się, o największe indywidualne zamówienie. W czasach tak niestabilnych jak nasze nie mogło zabraknąć pytania o elektroniczne wersje książek (ebooki i audiobooki) i przyszłość książki w Polsce i na świecie. Podobnie jak nasz gość, jestem optymistą co do przyszłości słowa drukowanego i nie widzę, żeby książka została całkowicie wyparta przez swoich młodszych kuzynów :]
Dziękujemy Bombadilowi za odwiedziny i cierpliwe odpowiadanie na nasze pytania! Pozdrawiamy!
Opinia Tomka (TS):
„Pierwszego maja, dawniej huczne święto robotników, spędziliśmy na spotkaniu z pracownikiem księgarni Jedynka z Poznania. Gościem „Sagitty” był Bombadil, który opowiedział nam o swojej pracy. Dla przeciętnego Kowalskiego księgarze, jak i bibliotekarze mają w pracy dużo czasu i mogą sobie czytać książki. Jak się okazało na spotkaniu – tak wcale nie jest. Jest to czasochłonne zajęcie. Bombadil to człowiek z pasją, który lubi wykonywany przez niego zawód. Sławek opisał nam także „kuchnię” zawodu. Klubowicze mieli wiele interesujących pytań, na które Bombadil starał się odpowiedzieć. Jeśli interesujesz się książką i czytelnictwem, to już wkrótce zapis spotkania pojawi się na naszym kanale youtube’owym”.